Wśród informacji o zdrowiu pojawia się:
zdrowy styl życia, zdrowa dieta, ćwiczenia dla zdrowia, zdrowe oddychanie, zdrowy sen, zdrowe podejście do problemów…
Ale czy wiesz, w jakim stanie jest Twoje zdrowie, w jakim stanie jest Twoje ciało?
Badania profilaktyczne są PODSTAWOWĄ INFORMACJĄ o Twoim zdrowiu! I można je wykonać dosłownie za rogiem. W jednym podejściu…
Jakie badania warto robić regularnie? Kiedy? I kto?
Absolutnie podstawowe to:
Morfologia krwi
Mówi o ogólnej kondycji organizmu, ocenia ilość i jakość składników krwi (krwinki czerwone, białe i płytkowe, stężenie hemoglobiny). Dowiesz się, czy nie masz stanu zapalnego, infekcji czy innych procesów chorobowych.
OB: Odczyn Bernackiego
Wskaźnik opadania czerwonych krwinek w niekrzepnącej krwi w ciągu jednej godziny. Może wskazywać na różnego rodzaju choroby przewlekłe, jak m.in. nowotwory, reumatoidalne zapalenie stawów, marskość wątroby, niedokrwistość/nadkrwistość.
Badanie moczu
Pod kątem fizycznym i biochemicznym. Zlecane właściwie zawsze. Pozwala wykryć m.in. choroby nerek i dróg moczowych, tocznia, powikłania w leczeniu cukrzycy czy nadciśnienia tętniczego.
Jeśli w moczu wykryto bakterie – dodatkowo zleca się wykonanie posiewu na ich szczegółowe oznaczenie.
Poziom glukozy (cukru) we krwi
Wysoki poziom glukozy może świadczyć m.in. o cukrzycy, nadczynności tarczycy, chorobie trzustki, nadczynności nadnerczy oraz ciąży, zmniejszony – m.in. o niedoczynności nadnerczy, źle leczonej cukrzycy czy obecności guza wydzielającego insulinę.
Jeśli nie należysz do grupy ryzyka (otyłość, członek rodziny z cukrzycą), a czujesz m.in. stałe osłabienie, zmęczenie, silne, napadowe uczucie głodu i wzmożone pragnienie, częściej oddajesz mocz i masz przyspieszoną pracę serca – lekarz może Ci to badanie zalecić.
EKG
Badanie proste, szybkie i wygodne.
Pomoże wykryć m.in. arytmię, chorobę niedokrwienną i inne zaburzenia czynności serca.
Badanie tarczycy
Nie tylko dla kobiet, chociaż nieprawidłowo funkcjonująca tarczyca ma większy wpływ na kobiecy organizm.
Pomoże w wykryciu źródła m.in. bezsenności, osłabienia, problemów ze skupieniem uwagi, nadwrażliwości na ciepło i nadmiernej potliwości, duszności, kołatania serca czy zaburzeń trawienia, a jeśli ich przyczyną jest np. nadczynność tarczycy, to lekarz zleca także USG tarczycy czy badania morfologiczne.
Próby wątrobowe
Mówią o stanie wątroby, mogą wskazywać m.in. na marskość, zapalenie wątroby lub dróg żółciowych, niewydolność krążenia, problemy z trzustką czy uszkodzenie toksyczne.
Wrogiem wątroby jest nie tylko alkohol, ale także wirusowe zakażenie czy długotrwałe przyjmowanie leków.
Poziom cholesterolu we krwi (profil lipidowy/lipidogram)
W badaniu chodzi o ogólny poziom cholesterolu oraz stosunek HDL (ten „dobry”) do LDL (ten „zły”). Dzięki temu oraz badaniu poziomu trójglicerydów (tłuszczów) można wykryć m.in. początki zmian miażdżycowych.
Do badań podstawowych zalicza się też m.in. PSA (badanie prostaty) czy USG piersi.
Kto i jak często?
20-30 lat, KOBIETY i MĘŻCZYŹNI:
raz na pół roku:
wizyta kontrolna u stomatologa
raz w roku:
morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu, pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi, ogólne badanie u lekarza internisty oraz kontrola znamion u dermatologa
raz na 3 lata:
pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń)
co 3-5 lat:
lipidogram, USG jamy brzusznej
co 5 lat:
RTG klatki piersiowej (częściej, jeśli palisz)
20-30 lat, KOBIETY:
raz w roku:
badanie ginekologiczne i cytologia, USG piersi
co 2 lata:
USG przezpochwowe
20-30 lat, MĘŻCZYŹNI:
co 3 lata:
badanie pod kątem raka jądra i badanie proktologiczne (jeśli jesteś w grupie ryzyka chorób prostaty).
30-40 lat, KOBIETY i MĘŻCZYŹNI:
raz na pół roku:
kontrola dentystyczna
raz do roku:
podstawowe badania profilaktyczne: morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz badanie ogólne moczu, pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi oraz ogólne badanie u lekarza internisty, kontrola znamion u dermatologa
raz na 3 lata:
pomiar poziomu elektrolitów we krwi (potas, sód, magnez, fosfor, wapń)
raz na 3-5 lat:
lipidogram (ale w przypadku chorób krążenia w rodzinie – co roku), USG jamy brzusznej
raz na 5 lat:
RTG klatki piersiowej, kontrola wzroku u okulisty i badanie dna oka (w przypadku wady wzroku zgodnie z zaleceniami lekarza)
30-40 lat, KOBIETY:
raz w miesiącu:
samobadanie piersi
raz w roku:
badanie ginekologiczne i cytologia, USG piersi
jednorazowo:
USG przezpochwowe narządów rodnych
30-40 lat, MĘŻCZYŹNI:
raz w miesiącu:
samobadanie jąder
co 3 lata:
badanie pod kątem raka jądra, badanie proktologiczne (w przypadku mężczyzn będących w grupie ryzyka chorób prostaty)
40-50 lat, KOBIETY i MĘŻCZYŹNI:
raz na pół roku:
kontrola dentystyczna
co roku:
podstawowe badania profilaktyczne (morfologia, OB, poziom glukozy we krwi i ogólne badanie moczu), pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi oraz ogólne badanie u lekarza internisty, kontrola znamion u dermatologa.
W ramach profilaktyki nowotworów jelita grubego warto wykonywać test na obecność krwi utajonej w kale.
co 2 lata:
lipidogram (ale jeśli osoba jest obarczona ryzykiem miażdżycy i chorób krążenia, ma nadwagę lub pali papierosy – co roku), kontrola wzroku u okulisty i badanie dna oka oraz ciśnienia śródgałkowego
co 3 lata:
EKG , badanie poziomu elektrolitów
co 3 do 5 lat:
USG jamy brzusznej
raz na 5 lat:
RTG klatki piersiowej (osoby palące papierosy – co roku), gastroskopia
raz na 10 lat:
badanie gęstości kości
40-50 lat, KOBIETY:
raz w miesiącu:
samobadanie piersi
raz w roku:
badanie ginekologiczne i cytologia
raz na 2 lata:
USG przezpochwowe narządów rodnych, USG piersi i mammografia
jednokrotnie:
badanie poziomu hormonów tarczycy
40-50 lat, MĘŻCZYŹNI:
raz w miesiącu:
samobadanie jąder
raz do roku:
kontrola prostaty za pomocą badania per rectum
co 2 lata:
prześwietlenie płuc (palacze według wskazań lekarza)
50 plus, KOBIETY i MĘŻCZYŹNI:
raz na pół roku:
kontrola dentystyczna
raz w roku:
podstawowe badania profilaktyczne (morfologia, OB, stężenie glukozy we krwi oraz ogólne badanie moczu), a także lipidogram, pomiar ciśnienia tętniczego, kontrola wagi oraz ogólne badanie u lekarza internisty, USG jamy brzusznej, elektrokardiogram, badanie okulistyczne (badanie dna oka, pomiar ciśnienia śródgałkowego), kontrola znamion u dermatologa.
W ramach profilaktyki nowotworów jelita grubego warto wykonywać test na obecność krwi utajonej w kale.
co 3 lata:
badanie poziomu elektrolitów
raz na pięć lat:
kolonoskopia, RTG klatki piersiowej (osoby palące papierosy RTG klatki piersiowej co roku)
raz na 10 lat:
badanie gęstości kości
50 plus, KOBIETY:
co miesiąc:
samobadanie piersi
raz w roku:
badanie ginekologiczne i cytologia oraz USG narządów rodnych, badanie poziomu hormonów tarczycy
raz na dwa lata:
mammografia
raz na 3-5 lat:
oznaczenie poziomu hormonów płciowych we krwi
50 plus, MĘŻCZYŹNI:
raz w miesiącu:
samobadanie jąder
raz w roku:
oznaczenie antygenu PSA
co dwa lata:
wizyta u urologa, badanie prostaty per rectum. Powtarzać.
raz na 3 lata:
badanie jąder przez lekarza
Mam nadzieję, że część z tych badań robisz regularnie…
Kiedy żyjemy w stresie, nasz system nerwowy działa na granicy wytrzymałości. To, co dzieje się w głowie, szybko znajduje odzwierciedlenie w ciele.
Tym bardziej postaw na profilaktykę.
Przygotowanie. Przygotowywanie się.
Ale nie podszyte strachem – a odpowiedzialne – po prostu UŁATWIA nam życie.